Pociągi są tak bardzo niekonkurencyjne w stosunku do ciężarówek, że poprawa ich atrakcyjności mogłaby wymagać zakazu wożenia ładunków po drogach. Taki wniosek wypływa z polskiego badania, przeprowadzonego przez Urząd Transportu Kolejowego.
Badanie miało formę ankiety, przeprowadzonej wśród polskich przedsiębiorstw z branży kolejowego przewozu towarów. Łącznie 186 firm, w tym przewoźnicy, spedytorzy oraz organizacje, miało opowiedzieć o źródłach swojego niezadowolenia i pomysłach na poprawę sytuacji. Następnie wszystko podsumowano w raporcie zatytułowanym „Konsultacje z rynkiem towarowym 2023”.
Wśród najczęściej wymienionych problemów wskazano ostrą konkurencję ze strony innych gałęzi transportu, czyli właśnie ciężarówek. Zauważono też, że koszty korzystania z infrastruktury kolejowej są niewspółmiernie wysokie w porównaniu z infrastrukturą drogową. Dlatego, gdy zapytano o pomysły na rozwiązanie tych problemów, aż 75 procent ankietowanych opowiedziało się za stworzeniem specjalnej „strategii rozwoju transportu w Polsce”, w której wymusi się istotniejszą rolę kolei.
Na czym miałoby to polegać? Raport UTK przedstawia kilka konkretnych propozycji. Miałoby to być na przykład wyrównanie kosztów dostępu do torów oraz do dróg, uproszczenie formalności w transporcie kolejowym, a także uprzywilejowanie kolei przy wybranych zleceniach. Tutaj co szósty ankietowany poparł propozycję, by wprowadzić… obowiązek transportu towarów koleją, jeśli dystans do miejsca rozładunku będzie przekraczał 350 kilometrów.
Oczywiście to tylko propozycja, a jej zrealizowanie wydaje się mało prawdopodobne. Wyraźnie to jednak pokazuje jakie nastroje panują na kolei i czego można spodziewać się po lobby kolejowym przy ewentualnych pomysłach na zwiększenie efektywności ciężarówek. Niewykluczone, że odegra to rolę na przykład w czasie rozmów o 25-metrowych zestawach, jak miało to już miejsce w Niemczech.
A na koniec szyba statystyka. Według wyliczeń z 2021 roku, aż 78 procent ładunków wożonych jest w Polsce po drogach. Udział kolei to pozostałe 22 procent.
