Uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego w czasie kontroli ciężarówki oraz kwestia protokołu

tatra_phoenix_witd_bydgoszcz_3

Kilka dni temu zgłosił się do mnie pan Paweł, który 16 grudnia został poddany bardzo nietypowej kontroli drogowej. Jego Scania z analogowym tachografem została zatrzymana przez ITD i inspektor polecił panu Pawłowi przesiadkę na prawy fotel. Bez żadnych wyjaśnień funkcjonariusz zaczął przeglądać prywatne przedmioty leżące w kabinie, zaglądając przy tym nawet do notesu. Szukał wyjątkowo dokładnie, rozbierając zestaw wskaźników na desce rozdzielczej, zdejmując dywaniki, zaglądając pod maskę, a nawet w prawe drzwi kabiny. Powód tych poszukiwań pan Paweł poznał dopiero kiedy sam o niego zapytał – okazało się, że inspektor szukał wyłącznika tachografu. Kiedy zaś wyłącznik ten nigdzie się nie znalazł, funkcjonariusz miał skwitować wszystko stwierdzeniem, że najwyraźniej urządzenie zostało lepiej schowane lub ewentualnie go nie ma, choć to akurat bardzo rzadko się zdarza. Wszystko zakończyło się więc pozwoleniem na dalszą jazdę i pożegnaniem bez przekazania jakiekolwiek protokołu z kontroli.

Automatycznie rodzi się więc bardzo ważne pytanie – czy kontrola drogowa mogła tak wyglądać? Oczywiście nie i tego też, za radą pana Pawła, poniżej prezentuję oficjalną listę uprawnień funkcjonariuszy ITD. Gdyby ktoś miał wątpliwości dotyczące przebiegu kontroli, zawsze będzie mógł sobie tutaj wszystko sprawdzić. Naturalnie próżno szukać na tej liście uprawnień do przeszukiwania kabiny bez podstaw i wyjaśnień.


Inspektor wykonując zadania, o których mowa w ustawie o transporcie drogowym, ma prawo do:

1) wstępu do pojazdu;

2) kontroli dokumentów;

3) kontroli karty kierowcy i karty przedsiębiorstwa;

4) kontroli zainstalowanych lub znajdujących się w pojeździe urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub tachografu cyfrowego;

5) kontroli używanego w pojeździe urządzenia, o którym mowa w art. 13i ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych;

6) kontrolowania masy, nacisków osi i wymiarów pojazdu przy użyciu przyrządu pomiarowego;

7) żądania od podmiotu wykonującego przewóz drogowy i jego pracowników pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania dokumentów i innych nośników informacji oraz udostępnienia wszelkich danych mających związek z przedmiotem kontroli;

8) wstępu na teren podmiotu wykonującego przewóz drogowy, w tym do pomieszczeń lub lokali, gdzie prowadzi on działalność lub przechowuje dokumenty i inne nośniki informacji wymagane przepisami, o których mowa w art. 4 pkt 22, w dniach i godzinach, w których jest lub powinna być wykonywana ta działalność;

9) nakładania i pobierania kar pieniężnych oraz grzywien w drodze mandatów karnych:

– zgodnie z przepisami ustawy,

– za naruszenia przepisów o ruchu drogowym w zakresie określonym w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym,

– w zakresie określonym w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,

– zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych;

10) prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia, kierowania do sądu wniosków o ukaranie oraz udziału w rozprawach przed sądami powszechnymi w charakterze oskarżyciela publicznego i wnoszenia odwołań od postanowień i orzeczeń tych sądów w sprawach o wykroczenia z zakresu działania Inspekcji Transportu Drogowego.

Inspektor wykonuje czynności kontrolne w umundurowaniu oraz posługuje się legitymacją służbową i znakiem identyfikacyjnym. Czynności kontrolne bez umundurowania może wykonywać podczas kontroli:

1) w przedsiębiorstwie;

2) przewozów regularnych, o ile nie wymaga to zatrzymywania pojazdów na drodze poza przystankami;

3) transportu drogowego taksówką, o ile nie wymaga to zatrzymywania pojazdów na drodze poza postojem.

Rozpoczęcie kontroli każdorazowo musi być poprzedzone okazaniem kontrolowanemu legitymacji służbowej oraz zapoznaniem kontrolowanego z przysługującymi mu prawami i obowiązkami wynikającymi z ustawy o transporcie drogowym.

Czynności kontrolne inspektor wykonuje w obecności kontrolowanego, osoby zastępującej kontrolowanego lub przez niego zatrudnionej. Zatrzymanie pojazdu do kontroli może być dokonane tylko przez umundurowanego inspektora. Inspektor ma również prawo do:

1) stosowania środków przymusu bezpośredniego;

2) używania broni palnej.


Jest jeszcze jedna ważna sprawa – ustawa o transporcie drogowym przewiduje spisanie odpowiedniego protokołu z każdej kontroli:

Art. 74.

1. Z przeprowadzonych czynności kontrolnych inspektor sporządza protokół kontroli.

2. Protokół podpisują inspektor i kontrolowany. Odmowę podpisania protokołu przez kontrolowanego kontrolujący odnotowuje w protokole kontroli i podaje jej przyczynę.

3. Oryginał protokołu kontroli zatrzymuje kontrolujący, a kopię doręcza się kontrolowanemu kierowcy, przedsiębiorcy lub podmiotowi wykonującemu przewóz drogowy.

4. Do protokołu kontroli kontrolowany może wnieść zastrzeżenia.


Źródłem listy uprawnień jest Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Gdańsku. Źródło zdjęcia to Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Bydgoszczy.