Wiosna to ten moment, gdy urzędy w całej kraju podsumowują swoje statystyki. W tym roku jest to natomiast okazja by sprawdzić, jak w praktyce wypadły bardzo kontrowersyjne przepisy, wzbudzające obawy zwłaszcza wśród kierowców ciężarówek. Mam tutaj na myśli bezwzględne pierwszeństwo dla pieszych, obowiązujące już w momencie wchodzenia na przejście.
Powyższe zasady weszły w życie w połowie 2021 roku. To oznacza, że rok 2022 – który właśnie rozpisano w policyjnych statystykach – był pierwszym pełnym rokiem obowiązywania nowych przepisów. W ramach oceny porównam go natomiast z rokiem 2019, a więc ostatnim gdy nowe przepisy nie obowiązywały, a jednocześnie natężenie ruchu pieszych nie było obniżone pandemią.
Jak wynika z omawianych statystyk, w całym 2022 roku na przejściach dla pieszych doszło do 2693 wypadków. Zginęło w nich 161 osób, a 2709 zostało rannych. Dla porównania, w 2019 roku na przejściach miało miejsce 3466 wypadków. Zginęły z nich 234 osoby, a rannych zostało kolejnych 3375. Dodam, że podobny poziom jak w 2019 roku utrzymywał się też w okresie 2010-2015 oraz 2018, a w latach 2016-2017 dochodziło do ponad 4000 wypadków na przejściach.
Przyczyny? W 2022 roku aż 2251 wypadków było następstwem nieustąpienia pierwszeństwa pieszemu na przejściu. W tym przypadku winę przypisywano więc kierowcom. Jeśli natomiast chodzi o winę przypisaną pieszym, to stwierdzono 539 wtargnięć pieszych tuż przed jadący pojazd, 138 wejść na jezdnię zza pojazdu lub przeszkody oraz 96 wypadków w wyniku przekraczania jezdni na czerwonym świetle (mniej popularnych sytuacji nie wymieniam). Dla porównania, w roku 2019 stwierdzono 2924 wypadki, które były następstwem nieustąpienia pieszemu pierwszeństwa na przejściu. Za to sami piesi odpowiadali za 941 wtargnięć tuż przed jadący pojazd, 201 wyjść na jezdnię zza pojazdu lub przeszkody oraz 155 wypadków w wyniku przejścia na czerwonym świetle.
Jakie wypływają z tego wnioski? Po pierwsze, rok 2022 był na przejściach dla pieszych wyjątkowo bezpieczny. Ilość wypadków spadła tam o 23 procent w stosunku do roku 2019. Podobnie, również o 23 procent, spadła ilość wypadków, w których winę poniósł kierowca, w wyniku nieustąpienia pierwszeństwa pieszemu. Z drugiej strony, uwagę zwraca gwałtowny spadek ilości wypadków, w których to pieszym zarzucono wtargnięcie tuż przed pojazd. W 2022 roku policjanci orzekli coś takiego aż 43 procent rzadziej niż w roku 2019. O 31 procent rzadziej orzekano zaś sytuację, w której pieszy winny był wyjścia zza pojazdu lub zza przeszkody.
Mówiąc więc krótko, nowe przepisy nie doprowadziły do wyjątkowo niebezpiecznej sytuacji na polskich przejściach, jako że ilość wypadków bardzo wyraźnie spadła. Niemniej faktem jest, że po stronie kierowców znajduje się teraz większa odpowiedzialność. Ilość wypadków, w których winę przypisano kierowcom, spadła bowiem wyraźnie słabiej, niż ilość wypadków z winą przypisywaną pieszym.
