Publikacja na zamówienie
Zadaniem każdej floty jest sprawna realizacja zadań w firmie przy zachowaniu efektywności, wysokiego poziomu bezpieczeństwa oraz optymalizacji kosztów. Do spełnienia tego planu niezbędny jest prawidłowy dobór i serwis ogumienia. Co to oznacza w praktyce? Na to pytanie odpowiada przygotowany przez nas artykuł.
Opony do auta ciężarowego
Podczas wyboru opon do auta ciężarowego trzeba wziąć pod uwagę następujące kryteria:
- Typ pojazdu
- Rodzaj osi, na której mają być montowane opony
- Rozmiar opon
- Indeksy nośności i prędkości opony
Kategoria pojazdów ciężarowych to nie tylko 40-tonowe zestawy wykorzystywane na długich dystansach. To także auta dystrybucyjne oraz budowlane. Wybierając opony do ciężarówki długodystansowej, najlepiej postawić na opony o długich przebiegach oraz mniejszych oporach toczenia, mających wpływ na zużycie paliwa. W przypadku pojazdów dystrybucyjnych opony powinny być przystosowane do jazdy miejskiej. Mieszanka gumy w tego typu modelach jest bardziej odporna na ścieranie powodowane częstym ruszaniem z miejsca. Opony do samochodów dystrybucyjnych są mocniejsze, ale także nieco głośniejsze od ogumienia dla ciężarówek długodystansowych. Ciężarówki budowlane pracują w trudnym terenie i muszą mierzyć się z dużą ilością błota, piachu oraz śniegu. Opony do tego typu pojazdów powinny mieć bardziej agresywny bieżnik, który umożliwi sprawne poruszanie się w trudnym terenie.
W pojazdach ciężarowych wyróżniamy trzy osie:
- Prowadzącą
- Napędową
- Wleczoną
Dla każdej z wymienionych osi należy dobrać indywidualny zestaw opon. Ogumienie montowane na osi prowadzącej (kierowanej) jest oznaczone symbolem „F” lub „S”. Jest ono przystosowane do zmiennej geometrii oraz zróżnicowanych nacisków podczas jazdy. Opony zakładane na oś napędową (sterującą, pędną) są oznaczone literą „D”. Charakteryzują się kostką, która zastępuje podłużne rowki w bieżniku. Na oś wleczoną zakłada się opony naczepowe, które są oznaczone symbolem „T”. Ich cechą charakterystyczną jest gruby bieżnik. Ogumienie oznaczone literą „Z” można zakładać na wszystkie osie.
Indeks nośności określa maksymalne obciążenie, jakie może wytrzymać opona podczas jazdy z najwyższą dopuszczalną prędkością. W przypadku aut ciężarowych parametr ten określany jest dwiema liczbami. Pierwsza z nich dotyczy osi pojedynczych, a druga bliźniaczych. Indeks prędkości definiuje największą prędkość, z jaką może poruszać się maksymalnie załadowany pojazd.
Uwzględnienie powyższych parametrów podczas wyboru opon do auta ciężarowego ma bezpośredni wpływ na:
- Bezpieczeństwo w czasie jazdy
- Tempo zużycia opon
- Zużycie paliwa
Jak pokazują statystyki blisko połowa z 33 tysięcy wypadków, jakie mają miejsce każdego roku na drogach Europy, jest spowodowana złym stanem technicznym pojazdu. Eksperci przekonują, że w połowie tych przypadków źródłem awarii są opony.
Biorąc pod uwagę trudne warunki pracy oraz duże przebiegi regularny serwis i weryfikacja ich stanu są bardzo ważne dla bezpieczeństwa kierowcy oraz efektywności pracy opon. Podczas analizy stanu ogumienia należy zwrócić uwagę na:
- Stopień zużycia bieżnika
- Separację poszczególnych elementów (odklejenie bieżnika)
- Deformację lub uwidocznienie drutówki, dzięki której opona może być poprawnie zamontowana na feldze
- Odbarwienia i odparzenia na wewnętrznej powierzchni opony
- Wybrzuszenia na boku opony spowodowane uszkodzeniem nitek osnowy
- Przecięcia i rozdarcia na powierzchni gumy
Podczas oceny stanu ogumienia szczególną uwagę należy zwrócić na opony pracujące na osi wleczonej. Zużywają się one szybko i nieregularnie, co wymusza ich częstszą wymianę.
Oprócz oceny stanu ogumienia serwis opon ciężarowych może obejmować następujące czynności:
- Rotacja opon wydłużająca ich żywotność
- Naprawa uszkodzeń bocznych i czołowych wykonywany na gorąco i na zimno
- Pogłębianie bieżnika
Felgi do auta ciężarowego
Prawidłowy wybór i serwisowanie felg jest równie ważne jak dbałość o stan techniczny ogumienia. Wszyscy użytkownicy pojazdów zdają sobie sprawę z konieczności cyklicznej wymiany opon. Niewiele osób jest świadomych potrzeby zakupu nowych felg.
Podczas wyboru felg należy wziąć pod uwagę następujące parametry:
- Materiał
- Średnicę
- Szerokość
- ET (Offset)
- Liczbę i rozstaw śrub
- Średnicę otworu centrującego
W obiegowej opinii felgi stalowe uchodzą za bardziej ekonomiczne. Okazuje się jednak, że wybór modeli aluminiowych nie jest pozbawiony sensu. Przede wszystkim dlatego, że są one o wiele lżejsze. Różnica między ciężarem felg aluminiowych i stalowych dal całego pojazdu może wynosić nawet 300 kg na korzyści pierwszego wariantu.
Wybierając średnicę i szerokość felgi, należy kierować się parametrami zalecanymi przez producenta danego pojazdu. To daje gwarancję pełnej kompatybilności z samochodem, co przekłada się na bezpieczeństwo i ekonomię jazdy. Wybór felg o parametrach odbiegających od ustawień fabrycznych może wpłynąć na prowadzenie pojazdu oraz zwiększyć koszty eksploatacji.
Podobnymi kryteriami należy się kierować przy wyborze parametru ET. Określa on odsadzenie felgi na piaście, czyli odległość między płaszczyzną symetrii felgi a płaszczyzną piasty. Im wyższa wartość odsadzenia, tym mocniej felga chowa się w nadkolu.
Ważnym kryterium wyboru jest także liczba i rozstaw śrub. W tym przypadku należy bezwzględnie przestrzegać wskazań producenta. Wybór felgi z niewłaściwym rozstawem śrub uniemożliwi jej montaż na samochodzie.
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku opon, również felgi mogą ulegać zużyciu lub uszkodzeniu. Ich największym wrogiem jest rdza, która pojawia się najczęściej w otworach na szpilki, spawach oraz otworze na zawór. Uszkodzona felga może być poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa na drodze. Do najczęstszych problemów z obręczą koła zaliczamy:
- Nieszczelność spowodowaną pęknięciem
- Nieszczelność w miejscu styku zaworu z felgą
- Wytarte ranty
- Wyrobione otwory na szpilki
Wytarte i ostre ranty są dużym problemem w przypadku felg aluminiowych. Krawędź obręczy może uszkodzić stopkę opony i doprowadzić do groźnej awarii lub wypadku na drodze.
Oprócz weryfikacji felg pod kątem optymalnych parametrów oraz ewentualnych uszkodzeń profesjonalny serwis może obejmować:
- Sprawdzenie geometrii i przywrócenie oryginalnego kształtu
- Usunięcie rdzy
- Usunięcie drobnych uszkodzeń
- Zabezpieczenie felg przed działaniem niekorzystnych czynników
Z pozoru prozaiczną sprawą, o której zapomina większość osób, jest sprawdzenie koła zapasowego. Nieużywane przez kilka lat może sprawić ogromny problem przy odkręcaniu. Podobnie jest z uszkodzonym kołem na pojeździe, w którym może dojść do „przyspawania” felgi z piastą.
Zawór – detal o ogromnym znaczeniu
Zawór to mały element, który ma duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania całego koła. To on decyduje o szczelności, a co za tym idzie bezpieczeństwie i trwałości opony. Głównym zadaniem zaworu jest kontrola ciśnienia w kole. Niestety jest on też narażony na uszkodzenie w wyniku działania niekorzystnych czynników. Jak dowodzą badania popularny wentyl podczas jazdy może odchylać się od pierwotnego położenia nawet o 30 stopni. Ponadto na jego stan wpływa także siła odśrodkowa działająca podczas obracania się koła. Zawór może ulec uszkodzeniu także w trakcie standardowej wymiany opon.
Nieszczelność lub uszkodzenie zaworu znajduje się na trzecim miejscu listy wypadków wywołanych przez awarię ogumienia. Pierwsze dwa miejsca zajmują odpowiednio przebita opona oraz uszkodzenie koła po wpadnięciu w dziurę.
Wymiana zaworów na nowe powinna odbywać się przy każdej zmianie opon. Ważnym elementem są także kapturki zabezpieczające zawór przed wilgocią i brudem. Dużą popularnością cieszą się elementy stalowe. O wiele bardziej praktyczne są jednak kapturki plastikowe. Dlaczego? Ponieważ stal wchodzi w reakcję z miedzianym korpusem wentyla. Powoduje to zapieczenie elementu i znacznie utrudnia odkręcenie kapturka.
Ciśnienie w oponach ciężarowych
Ciśnienie ma ogromne znaczenie dla prawidłowej eksploatacji opon. Utrzymanie jego optymalnego poziomu wpływa na bezpieczeństwo podczas jazdy oraz poziom zużycia paliwa. Specyfika gazu, jaki znajduje się w oponie, ułatwia przenikanie jego cząsteczek przez najmniejsze nieszczelności. Pierwszym newralgicznym miejscem jest powierzchnia styku opony z felgą. Nawet pomimo dokładnego oczyszczenia krawędzi felgi oraz zastosowania pasty monterskiej nie da się całkowicie zahamować spadku ciśnienia. Kolejną przyczyną może być nieszczelność zaworu. Ostatnim powodem są uszkodzenia mechaniczne struktury opony.
Nie ma jednej, uniwersalnej wartości, która określa prawidłowe ciśnienie w oponach ciężarowych. Jego dobór określa się na podstawie danych producenta pojazdu i opony.
W 2018 roku przeprowadzona badania 112 pojazdów ciężarowych. W przypadku 45% skontrolowanych opon stwierdzono zbyt niskie ciśnienie. To jasno pokazuje, że we flotach aut ciężarowych nie są systematycznie prowadzone kontrole stanu ogumienia. W bezpośredni sposób rzutuje to na koszty eksploatacji pojazdów.
Nieprawidłowa wartość ciśnienia w oponach ma wpływ na stan ogumienia w samochodzie. To może powodować:
- Ograniczenie przyczepności i stabilności
- Wydłużenie drogi hamowania
- Większe zużycie paliwa
- Nadmierne obciążenie barków i stopek, co w konsekwencji uniemożliwia ponowne wykorzystanie karkasów
- Przegrzewanie opony i nierównomierne zużycie bieżnika
W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że ciśnienie niższe o 1,5 bara od zalecanego powoduje wzrost zużycia paliwa o 1% i spadek przebiegu opony nawet o 10%. Jazda na oponach z prawidłowym ciśnieniem zmniejsza o 35% ryzyko wypadku.
Sprawdzenie poziomu ciśnienia należy przeprowadzać na zimnych oponach. Wcześniej trzeba także zweryfikować stan techniczny i ewentualne uszkodzenia. Pomiarem najlepiej objąć wszystkie koła. To pomoże sprawdzić, czy opony pracujące na jednej osi mają porównywalne ciśnienie. Powodem do bardziej szczegółowej inspekcji jest także stwierdzenie wyraźnie wyższej temperatury jednej z opon.
Regularne inspekcje ogumienia
Inspekcje ogumienia wymagają nie tylko dokładności, odpowiedniego sprzętu i doświadczenia, ale przede wszystkim żelaznej konsekwencji i regularności. Zorganizowanie takiego serwisu we flotach wymaga ogromnego zaangażowania. Właśnie dlatego powstał program Mastercare, który obejmuje kontrolę stanu i stopnia zużycia opon, felg i zaworów oraz sprawdzenie i regulację ciśnienia. Składa się on z czterech filarów:
- Inspekcja opon wraz z kontrolą i regulacją ciśnienia
- Diagnostyka całego koła i rekomendacja działań
- Serwis kół
- Raportowanie online
Szczegóły programu prowadzonego przez Euromaster dostępne są na stronie https://flotaciezarowa.pl.
Nawet pomimo cyklicznego wykonywania kompleksowych inspekcji nie da się zminimalizować do zera ryzyka awarii na drodze. Dlatego tak ważna dla każdej floty jest współpraca z rzetelnym operatorem, który gwarantuje kompleksową obsługę. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, Euromaster uruchomił całodobową obsługę awarii opon pojazdów ciężarowych w kraju i za granicą. Dzięki temu osoba zarządzająca flotą nie musi już mierzyć się z koniecznością sprawnej organizacji pomocy w sytuacji uszkodzenia koła na trasie. Szczegółowe informacje na temat usługi znajdują się na stronie https://www.euromaster.pl/serwis-tir/pomoc-za-granica.
Dobór i serwisowanie kół ciężarowych to prawdziwe wyzwanie. Realizacja długiej listy zadań często przerasta możliwości floty i jest nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia. Rozwiązaniem problemu może być skorzystanie z profesjonalnego wsparcia w tym zakresie. To pozwala zapewnić najwyższe standardy bezpieczeństwa i zoptymalizować koszty funkcjonowania floty.
