Volvo F12 produkowane do 2001 roku, będące monopolistą na rynku i do dzisiaj bardzo w Iranie cenione

Volvo F12 to ciężarówka, którą chyba każdy zna. Każdy też zapewne wie, że w pierwszej połowie lat 90-tych F12 zostało zastąpione przez FH12. No to teraz mam dla Was niespodziankę…

Drogą międzynarodowej wymiany udało mi się uzyskać bardzo ciekawy materiał z Iranu. Emad Ahmadyousefi – irański dziennikarz motoryzacyjny z „Machine Magazine” – podzielił się swoim tekstem na temat ciężarówek marki Volvo w Iranie. Publikacja dotyczy przede wszystkim modelu F12 i jego kariery w latach 1985-2001. Poniższej zamieszczę Wam najciekawsze fragmenty, przetłumaczone na polski.

Wcześniej jednak należy się jednak krótki wstęp, wyjaśniający unikalną sytuację Volva na irańskim rynku. Firma ta zaczęła działać w Iranie już w 1934 roku, początkowo eksportując tam swoje ciężarówki z Europy. Następnie, w latach 60-tych, Szwedzi zaczęli rozkręcać w Iranie własną produkcję. Dokonano tego przy współpracy z lokalną firmą Zamyad, na pierwszy rzut dając ciężarówki z serii N, wyposażone w silnik przed kabiną.

Działalność Volva w Iranie stale się rozwijała, choć do końca lat 70-tych Szwedzi musieli uznać prymat Amerykanów. Mowa tutaj o firmie Mack, które aż do rewolucji islamskiej w 1979 roku była największym dostawcą ciężarówek w tym kraju. Samochody tej marki masowo w Iranie produkowano, a także prowadzono ich szeroki import. Szerzej wyjaśniałem to w tym artykule, gdy jeden z irańskich Macków został sfotografowany w Polsce.

Po rewolucji islamskiej Mack musiał znacznie ograniczyć swoją irańską działalność, w wyniku politycznych napięć między Iranem a Stanach Zjednoczonymi. Volvo zyskało zaś okazję, by zająć miejsce i stać się nowym liderem. Co więcej, Volvo zainwestowało wówczas w firmę Iran Kaveh, która dotychczas zajmowała się produkcją Macków na irański rynek, a po rewolucji została nagle bez pracy. W ten oto sposób, w 1985 roku, Iran Kaveh przerzuciło się na produkcję ciężarówek z poprzeczką na masce.

Kolejna sprzyjająca Szwedom okoliczność miała miejsce w latach 90-tych. Irańczycy postanowili wówczas ograniczyć import ciężarówek z zagranicy, by wesprzeć działanie krajowych fabryk. Dla wielu konkurentów Volva oznaczało to pożegnanie z irańskim rynkiem. Wyraźnemu osłabieniu uległa też pozycja Mercedesa, czyli drugiej marki, która od lat 70-tych próbowała zastąpić Macka. Wszystko zaś doprowadziło do tego, że Volvo stało się w Iranie monopolistą.

Warto też dodać, że spółka Iran Kaveh działa do dzisiaj, lecz pod koniec lat 90-tych zmieniła nazwę na Saipa Diesel. Wytwarza ona pojazdy dzisiejszej marki Volvo Trucks, a także rozszerzyła swoją ofertę o montaż pojazdów chińskich, marki Dongfeng. o czym więcej pisałem tutaj.

A jaką rolę odegrał w tej historii model F12? O tym opowie Wam już sam Emad Ahmadyousefi, w poniższym tłumaczeniu jego tekstu:

Volvo serii F, na czele z modelem F12, zostało zaprezentowane w 1977 roku. Na europejskich drogach nowa ciężarówka zastąpiła samochody z Systemu 8, takie jak F86, F88, F89, G88 oraz G89. Ponadto seria F uczyniła z Volva jednego z głównych graczy na globalnym rynku samochodów ciężarowych. W ciągu szesnastu lat ogólnoświatowej sprzedaży dostarczono 200 tys. sztuk pojazdów z serii F, w tym większość w latach 80-tych. To prawdziwy wyznacznik sukcesu tych pojazdów, które w samym tylko Iranie wyprodukowano w 10 015 egzemplarzach.

W ciągu trzech dekad produkcji oraz sprzedaży w Iranie, ciągniki siodłowe Volvo F12 stały się jednymi z najpopularniejszych pojazdów w krajowej historii transportu. Popularność tego modelu była tak wielka, że wręcz uniemożliwiła zdobycie większej sławy modelowi FH12. Irańskie drogi doświadczyły jednego z największych zagęszczeń modelu F12 na świecie. Nawet ponad 13 lat po zakończeniu produkcji tego modelu (informacja z 2015 roku), samochód nadal znajdował w Iranie klientów i potrafił kosztować 150 proc. tego, co samochody nowe. To prawdziwy wyjątek w świecie samochodów ciężarowych.

Pierwsze Volva F12 trafiły do Iranu w 1985 roku. Były to samochody z czterema okrągłymi reflektorami i bez klimatyzacji. Później, w 1986 roku, Irańczycy otrzymali pierwsze egzemplarze z klimatyzacją, 330-konnym silnikiem i 16-biegową skrzynią. Wówczas jednak ciągniki siodłowe Volvo F12 nie cieszyły się jeszcze wielką popularnością wśród kierowców, dobrą pozycję zdobywając tylko w transporcie międzynarodowym. Irańczycy nadal preferowali samochody z silnikiem przed kabiną, chętniej wybierając model N12.

Zmiana nadeszła w 1990 roku, gdy przedsiębiorstwo naftowe NIOPDC zaczęło wyprzedawać swoją flotę zielonych ciągników z serii F12. Egzemplarze te ugruntowały pozycję F12 na irańskim rynku. Ponadto we wczesnych latach 90-tych Volvo zaczęło importować do Iranu wersje 360-konne. Następnie, w 1994 roku, w Iranie pojawiły się egzemplarze wyposażane w intercooler, a także zaczęły docierać pojazdy z 12-biegowymi skrzyniami. […]

Pozycję prawdziwego króla irańskich dróg Volvo F12 osiągnęło jednak po ograniczeniu importu ciężarówek z zagranicy. Było to możliwe dzięki krajowej produkcji tego modelu, prowadzonej przez irańską spółkę Iran Kaveh. Po wprowadzeniu nowych przepisów, Volvo F12 miało tylko dwóch rywali. Było to Iveco Eurotech oraz przez pierwsze trzy lata Mercedes-Benz 2635. Volvo stale więc umacniało się na pozycji lidera, a model F12 tak naprawdę zmonopolizował rynek. W tym okresie, jeśli ktoś chciał kupić ciągnik siodłowy z serii F, musiał na niego czekać co najmniej sześć miesięcy! […]

Produkcja legendarnego Volva trwała w Iranie do 2001 orku. Niemniej samochód ten pozostaje jednym z najpopularniejszych pojazdów na tamtejszych drogach. Wszyscy pamiętają gładki dźwięk jego silnika oraz przyjemne działanie sprzęgła i skrzyni biegów.

Następcą modelu F12 było oczywiście FH12. Pierwsza seria tych pojazdów, jeszcze pierwszej generacji, trafiła na irański rynek w 2001 roku. Zaraz potem, w 2002 roku, Iranie zadebiutowała druga generacja. Kolejny rok później do sprzedaży trafiły ciężarówki ze skrzynią biegów I-Shift. Następnie pojawiły się też silniki D13 oraz zmodernizowane kabiny, odpowiednio w 2008 oraz 2009 roku. […] W 2015 roku w Iranie pojawiła się natomiast najnowsza generacja, w ramach modelu FH500.

Poniżej zamieszczam porównanie Volva F12 z europejskiego importu oraz z krajowej produkcji przez spółkę Iran Kaveh. Szacuje się, że egzemplarze krajowe stanowiły 53 proc. wszystkich F12 sprzedanych w Iranie.


F12 Iran Kaveh F12 Import
Układ osi 6×4 4×2
Tylne osie Ze zwolnicami w piastach Z pojedynczą redukcją
Typ opon 12.00-24 315/80R22.5
Zbiornik paliwa Stalowy Aluminiowy
Typ silnika TD122FS TD122F
Moc silnika 395 KM 360 KM
Typ skrzyni biegów SR1700 SR1900
Tylne zawieszenie Piórowe Pneumatyczne
DMC zestawu 96000 kg 38000 kg

Zdjęcia wykonał Emad Ahmadyousefi.

Volvo F12:

Volvo FH12, FH oraz FH16:

Volvo FM:

Volvo N1O oraz N12:

Volvo Titan: