Koronawirus atakuje transport, z jakiej pomocy mogą skorzystać przewoźnicy?

Publikacja na zamówienie

Nagły atak koronawirusa ma negatywny wpływ na funkcjonowanie branży transportowej, a tym samym na przyszłość wielu firm transportowych. Zamknięcie lub zawieszenie działalności fabryk na terenie Europy skutkuje mniejszą ilością frachtów. Z badania przeprowadzonego przez TLP i TruckFocus wynika, że ponad 70% ankietowanych firm już doświadcza problemów z brakiem zleceń, a 17,6% badanych przewoźników zawiesiło swoją działalność. Odpowiedzią na problemy przedsiębiorców ma być tarcza antykryzysowa wprowadzona przez polskiego ustawodawcę. Została ona szczegółowo omówiona w Poradniku Prawnym dla firm transportowych. Dziś skupimy się a tym w jaki sposób mogą na niej skorzystać przewoźnicy, których sytuacja zmusza do ograniczenia swojej działalności.

Przestój ekonomiczny w tarczy antykryzysowej

Jednym z założeń tarczy antykryzysowej jest możliwość wprowadzenie w firmie tzw. przestoju ekonomicznego. Daje to możliwość skorzystania z dofinansowania do wynagrodzeń dla pracowników. Może z niego skorzystać przedsiębiorca:

1. U którego w wyniku COVID-19 wystąpił spadek obrotów gospodarczych (spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym):

• w okresie miesięcznym jeśli stosunek obrotów spadł minimum o 25 proc.
wykazując 30 wybranych, następujących po sobie dni (po 1 stycznia 2020, a przed dniem złożenia wniosku) i porównać z 30 dniami poprzedzającymi ten okres (również po
1 stycznia 2020) – mogą to być dwa pełne, następujące po sobie miesiące. 

• w okresie dwumiesięcznym jeśli stosunek obrotów spadł o minimum 15 proc. należy wskazać 60 wybranych, następujących po sobie dni (po 1 stycznia, a przed dniem złożenia wniosku) i porównać je z analogicznymi 60 dniami poprzedniego roku. Można również porównać dwa pełne następujące po sobie miesiące i porównać je z analogicznymi roku 2019

2. Który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r., Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przedsiębiorca zawarł umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub otrzymał decyzję urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności.

3. Wobec którego zgodnie z art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 498, z późn. zm.)  nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości.

4. Który zawarł porozumienie w zakresie obniżenia wymiaru czasu pracy pracowników lub objęcia pracowników przestojem ekonomicznym.

Jak skorzystać z dofinansowania? 

Jeżeli kryteria podstawowe są spełnione należy złożyć wniosek i oświadczenie o spadku obrotów w urzędzie pracy odpowiednim dla danego regionu.

Wprowadzenie przestoju ekonomicznego wiąże się z podpisaniem porozumienia ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Taki dokument w ciągu 5 dni roboczych musi trafić do Państwowej Inspekcji Pracy.

W przypadku objęcia swoich pracowników przestojem ekonomicznym przedsiębiorca wypłaca wynagrodzenie obniżone maksymalnie o 50%. Nie może być jednak niższe od minimalnego wynagrodzenia krajowego uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Wynagrodzenie za czas przestoju będzie dofinansowane do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 1300 zł brutto w 2020 roku (2600 zł brutto – minimalna krajowa). 

Przedsiębiorca otrzyma również dofinansowanie na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, które powinny zostać sfinansowane przez zakład pracy. Nie będą dofinansowane składki potrącane z wynagrodzenia pracownika (art. 15g ust. 2 tarczy kryzysowej). W takim przypadku łączna kwota dofinansowania będzie wynosić 1300 zł plus składki ZUS pracodawcy od tej kwoty. 

Jak to wygląda w praktyce?

Przykład 1.
Spedytor, który jest zatrudniony na cały etat i zarabia 4000 zł brutto, został objęty przestojem ekonomicznym. Pracodawca może obniżyć mu wynagrodzenie o 50%, czyli wówczas zarobiłby 2000 zł brutto. Kwota jest niższa od wynagrodzenia minimalnego, dlatego zarobki można obniżyć maksymalnie do 2600 brutto.

Przykład 2.
Pracodawca obniża o 50% wynagrodzenie swojego kierowcy, który został objęty przestojem ekonomicznym. Zarabiał on 7000 zł brutto więc po obniżce wynagrodzenie wyniesie 3500 zł brutto. W myśl nowych przepisów przewoźnik otrzyma 1300 zł dofinansowania do jego wynagrodzenia. 

Obniżenie czasu pracy w tarczy antykryzysowej

Przedsiębiorca ma prawo obniżyć czas pracy, gdy tylko część pracowników pracuje w standardowym wymiarze godzin pracy lub gdy wszystkim pracownikom skrócono czas pracy ze względu na mniejszą liczbę zleceń spowodowaną COVID-19. Obniżenie czasu pracy może dotyczyć wybranej grupy zawodowej w danej firmie np. dział spedycji lub dział sprzedaży. 

Jak to wygląda od strony formalnej?

Przede wszystkim należy zacząć od złożenia wniosku w odpowiednim urzędzie pracy. W nim trzeba udowodnić spadek obrotów w firmie, dokładnie w taki sposób jak w przypadku przestoju ekonomicznego. 

Jeżeli podstawowe warunki są spełnione i udowodnione, przedsiębiorca może obniżyć wynagrodzenie i wymiar czasu pracy o 20%. Należy jednak zwrócić uwagę, że minimalny czas pracy nie może być niższy niż ½ etatu. W tej sytuacji, do obniżonej pensji pracodawca otrzyma dofinansowanie z GFŚP do połowy wynagrodzenia pracownika, ale nie więcej niż 40% średniej krajowej (2079,43 brutto).

Przykład 1

W wyniku zmniejszenia wymiaru czasu pracy, wynagrodzenie spedytora wynosi 4000 zł brutto. Pracodawca otrzymuje dofinansowanie do wynagrodzenia tego pracownika w maksymalnej wysokości 50% jego zarobków, tj. do kwoty 2000 zł brutto. 

Minimalny okres przez jaki będzie wypłacane wynagrodzenie to trzy miesiące od dnia złożenia wniosku, z możliwością przedłużenia. Skorzystanie z takiej pomocy wiąże się z koniecznością zawarcia porozumienia ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. W takim porozumieniu konieczne jest wskazanie na jaki okres wypłacone będzie za okres od dnia złożenia wniosku  przez kolejne trzy miesiące z możliwością przedłużenia. Aby je uzyskać, należy zawrzeć porozumienie ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Określa się w nim okres trwania obniżenia płacy oraz grupy zawodowe objęte taką zmianą.

Dofinansowanie wynagrodzeń dla kierowców w tarczy antykryzysowej

Z wsparcia wynagrodzenia mogą skorzystać jedynie firmy mikro oraz z sektora MŚP, które nie korzystały z żadnej z wyżej opisanych pomocy. Kiedy przedsiębiorca może starać się o wsparcie wynagrodzenia? Najrozsądniej w sytuacji, gdy obroty firmy znacząco spadły, ale pracownicy w dalszym ciągu wykonują swoje obowiązki, a ich wymiar czasu pracy nie został zmniejszony. 

Kiedy można się starać?

Jeśli w efekcie COVID-19 obroty spadły co najmniej o 30 proc., dofinansowanie może być przyznane w wysokości do 50 proc. wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tej kwoty, jednak nie więcej niż 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika

W przypadku spadku obrotów o 50 proc. dofinansowanie może zostać przyznane w wysokości do 70 proc. wynagrodzeń poszczególnych pracowników, wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, jednak nie więcej niż 70 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy

Natomiast jeśli obroty są niższe o co najmniej 80 proc. dofinansowanie może być przyznane w wysokości do 90 proc. wynagrodzeń wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, jednak nie więcej niż 90 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy

Chcąc zastosować powyższe rozwiązanie należy w okresie dwumiesięcznym wskazać 60 wybranych kolejnych dni (po 1 stycznia, a przed dniem złożenia wniosku) i porównać je z analogicznymi 60 dniami poprzedniego roku. Można również porównać dwa pełne następujące po sobie miesiące i porównać je z analogicznymi roku 2019.

Przedsiębiorca ma obowiązek ciągłego zatrudniania pracowników objętych umową przez okres dofinansowania, a także po jego zakończeniu, przez czas równy okresowi dofinansowania. W innym przypadku jego obowiązkiem jest zwrot kwoty dofinansowania bez odsetek, proporcjonalnie do okresu nieutrzymania w zatrudnieniu pracownika.

Praca kierowcy i wydłużenie okresu rozliczeniowego.

Podobnie jak w przypadku wyżej opisanych możliwości, tak i w tym konieczne jest udowodnienie spadku obrotów. Zgodnie z ustawą o czasie pracy kierowcy przewoźnik ma prawo wydłużyć okres rozliczeniowy w szczególnych przypadkach maksymalnie do 4 miesięcy. Tarcza antykryzysowa zakłada natomiast nawet 12 miesięczni okres rozliczeniowy. Aby przewoźnik mógł z takiego rozwiązania skorzystać konieczne jest podpisanie porozumienia z pracownikami i dostarczenie go do Państwowej Inspekcji Pracy w ciągu 5 dni roboczych.

To część możliwości przewidzianych przez ustawodawcę w związku z nowymi utrudnieniami w prowadzeniu działalności. Inne założenia tarczy antykryzysowej opisaliśmy w darmowym poradniku przygotowanym przez Radcę prawnego z Kancelarii prawnej Transcash Pawła Łazarewicza.

Poradnik jest dostępny TUTAJ.