Powyżej: wyświetlacz systemu iVRI w kabinie:
Holenderskie zarządy dróg już od kilku lat eksperymentują z systemami sygnalizacji świetlnej, które dają pierwszeństwo samochodom ciężarowym. Od niedawna podobny system rozwija się też w Stanach Zjednoczonych, opierając to łączności zapewnianej przez tachografy. Czy natomiast cały ten pomysł może przyjąć się na szeroką skalę? Pewną odpowiedzią na to pytanie może być holenderski raport, podsumowujący testy przeprowadzone w okolicach lotniska pod Amsterdamem.
Flota około dwustu ciężarówek, należąca do pięciu holenderskich firm transportowych, przez siedem tygodni miała na pokładzie specjalną aplikację z systemu o nazwie iVRI. Program ten łączył się z jedenastoma sygnalizatorami na trasach N201, N231 i N232, z wyprzedzeniem około 500 metrów informując je o zbliżającym się samochodzie ciężarowym. Sygnalizator był przy tym „proszony” o wskazanie zielonego światła, by umożliwić ciężarówce jak najbardziej płynny przejazd, bez konieczności zatrzymywania się i rozpędzania na nowo.
W czasie tego siedmiotygodniowego testu ciężarówki były obserwowane między innymi pod względem zużycia paliwa oraz średniej prędkości odnotowywanej na konkretnych odcinkach. Mierzono też jak często były w stanie pokonać określoną trasę bez żadnego zatrzymywania. Następnie porównano to w siedmioma tygodniami standardowego ruchu, bez udziału aplikacji, by sprawdzić w jakim stopniu łączność z sygnalizatorami usprawniła przejazd.
Średnia prędkość
Najbardziej pozytywny wniosek okazał się dotyczyć średniej prędkości. W zależności od odcinka, ciężarówki korzystające z systemu iVRI mogły uzyskać od 15 do 50 procent wyższą średnią prędkość niż w trakcie przejazdów bez aplikacji. Średnia dla całego testu wykazała przyrost o aż 28 procent, z 24,1 km/h bez łączności z do 30,9 km/h z łącznością.
Tak znaczny wzrost średniej prędkości był możliwy, gdyż w aż 94 procentach przypadków system iVRI przyznał ciężarówkom pierwszeństwo, w odpowiedzi na zgłoszenie zapalając zielone światło. W tylko 6 procentach system odmówił tego pierwszeństwa, uznając, że stanowiłoby to nadmierne utrudnienie dla ogólnej płynności ruchu.
Ilość zatrzymań
Choć, co ciekawe, działanie systemu wcale nie sprawiło, że ciężarówki były w stanie przejeżdżać bez zatrzymywania lub nawet bez zwalniania do minimalnej prędkości. Jak wykazało badanie, w ruchu bez systemu iVRI istniała średnio 50-procentowa szansa, że ciężarówka przejedzie przez skrzyżowanie bez zwalniania poniżej 5 km/h. Po uruchomieniu systemu iVRI szansa ta wzrosła do 55 procent. Jak tłumaczą twórcy raportu, taka sytuacja była wywołana przez inne samochody, często stojące już na skrzyżowaniu, gdy zbliżał się samochód ciężarowy. Kierowcy tych pojazdów musieli wówczas zareagować na pojawienie się zielonego światła, ruszając z miejsca, co często sprawiało, że ciężarówka i tak musiała mocno zwolnić lub na kilka sekund się zatrzymać.
Czas oraz paliwo
Jak wszystko to przełożyło się na rzeczywiste koszty transportu? Wyliczono, że każdy przejazd ciężarówki z pierwszeństwem przyznanym przez system iVRI średnio pozwalał oszczędzić 0,15 litra paliwa. Oznaczało to 20-25 centów oszczędności na każdym skrzyżowaniu. Oszacowano też, że każdy taki przejazd oszczędzał 1,5 minuty. Tę czasową oszczędność przełożono na około 1,40 euro, uwzględniając średni koszt jednej minuty obecności ciężarówki na trasie. Można też dołożyć do tego zmniejszenie stresu towarzyszącego pracy kierowców, choć to akurat wartość wyjątkowo trudna do przeliczenia na pieniądze.
Władze prowincji Noord-Holland, stojące za organizacją całego testu, odniosły się do powyższych wyników raczej pozytywnie, choć nadal z pewnym zastrzeżeniem. Stwierdzono, że wzrost płynności ruchu, potwierdzony wzrostem średniej prędkości ciężarówek, daje wyraźny potencjał wykorzystania tej technologii w przyszłości. Dodano też jednak, że test z udziałem jedenastu sygnalizatorów nadal był zbyt mały, by ocenić system iVRI z gospodarczego punktu widzenia, tworząc dla niego uzasadnienie biznesowe. Jeśli więc dawanie pierwszeństwa ciężarówkom miałoby zadomowić się na drogach, wcześniej trzeba by przeprowadzić jeszcze więcej testów, na znacznie szerszą skalę.
Film pokazujący działanie systemu (język niderlandzki)
