Powyżej: kierowca Leonard Street, jego bliscy i prawnicy
Sąd z amerykańskiego stanu Alabama wydał bezprecedensowy wyrok w sprawie wypadku z udziałem samochodu ciężarowego. Producentowi pojazdu nakazano wypłacenie odszkodowań o łącznej wartości 160 milionów dolarów, uznając go winnym niezapewnienia kierowcy odpowiedniej ochrony podczas dachowania.
Do wypadku doszło na krętej, jednojezdniowej drodze stanowej, w okolicach miasta Grove Hill. Pickup zajechał wówczas drogę rozpędzonemu zestawowi z ładunkiem produktów drewnianych, co skłoniło kierowcę do gwałtownego zjechania na prawo. W efekcie ciężarówka przechyliła się na przydrożnej skarpie, a następnie też dachowała.
Zdjęcia z miejsca wypadku:
Ciągnik uszkodzony w zdarzeniu miał krótką, dzienną kabinę, a także specjalną płytę za nadwoziem, mającą chronić przed ewentualnym przesunięciem się ładunku. Ta płyta przetrwała dachowanie w niemal nienaruszonym kształcie, co w większości uratowało tylną ścianę kabiny. Za to przednia część dachu bardzo mocno się złożyła, naciskając w ten sposób na głowę kierowcy i uszkadzając jego kręgi szyjne. W efekcie mężczyzna został częściowo sparaliżowany, niemal całkowicie tracąc władzę w kończynach i do końca życia wymagając pełnej opieki. Dlatego też kierowca i jego bliscy postanowili przekazać sprawę prawnikom, a ci szczególnie zainteresowali się kabiną pojazdu.
W wypadku uczestniczył amerykański ciągnik siodłowy Western Star 4700. Był to niemal nowy pojazd z rocznika 2023, ale konstrukcja jego nadwozia wywodziła się jeszcze z połowy lat 90-tych. W 1996 roku zaprezentowano ją pod nazwą „Constellation Cab”, krótko potem wdrożono w klasycznie wyglądającym modelu 4900, a dopiero w 2011 roku wykorzystano w nowszym i bardziej aerodynamicznym modelu 4700. Skoro natomiast nadwozie uległo tak poważnemu zmiażdżeniu, prawnicy uznali konstrukcję jego dachu za wadliwą. Co więcej, jako że model 4700 pozostał w amerykańskiej ofercie aż do 2023 roku, producentowi zarzucono długotrwałe ignorowanie kwestii bezpieczeństwa, poprzez wytwarzanie niebezpiecznej kabiny przez niemal trzy dekady.
Przykładowe zdjęcie Western Stara 4700:
Przykładowe zdjęcie Western Stara 4700, z tą samą kabiną:
Drugi zarzut dotyczył fotela, na którym zasiadał kierowca. Tutaj trzeba wyjaśnić, że w Ameryce pewną popularność zdobyły fotele z systemem RollTek, mającym chronić kierowców właśnie podczas dachowania. Polega to na tym, że specjalny czujnik rozpoznaje gwałtowne przechylenie się ciężarówki i wydaje sygnał do maksymalnego opuszczenia zawieszenia fotela, napinając jednocześnie pas bezpieczeństwa. Dzięki temu głowa kierowcy oddala się od dachu kabiny, chroniąc także kręgi szyjne. Ciężarówki marki Western Star jak najbardziej mogą posiadać fotel z systemem RollTek, ale w modelu 4700 nie było to wyposażenie standardowe, przez co ciągnik uczestniczący w wypadku okazał się mieć zwykły fotel. W połączeniu z omówioną już konstrukcją kabiny, dostarczyło to prawnikom kolejnego argumentu w kwestii niewystarczającej dbałości o bezpieczeństwo kierowców.
Przykładowe wnętrze Western Stara 4700 z końca produkcji (2022):
Działanie opcjonalnego fotela z systemem RollTek:
Oba argumenty zostały przedstawione przed sądem z hrabstwa Clarke w Alabamie, w ramach sprawy dotyczącej „odpowiedzialności za produkty” (ang. „products liability case”). Podczas trwającego dwa tygodnie procesu producent próbował wykazać, że pełne, 360-stopniowe dachowania samochodów ciężarowych są niezwykle rzadkim zagrożeniem, a jednocześnie żadna konstrukcja kabiny nie byłaby w stanie wytrzymać takiego zdarzenia. Za to reprezentanci kierowcy udowadniali, że nawet przy mniejszym, 180-stopniowym dachowaniu kabina nie zapewniłaby kierowcy żadnej ochrony, z uwagi na wadliwą konstrukcję dachu. Ostatecznie całe jury opowiedziało się po stronie kierowcy, a wydanym wyroku zasądzono rekordowo odszkodowanie. Opiewa ono na 160 milionów dolarów (620 milionów złotych), z czego 75 milionów przyznano kierowcy za osobiste straty, 10 milionów przyznano żonie kierowcy za konieczność podjęcia się opieki, a pozostałe 75 milionów naliczono w ramach dodatkowej kary moralnej, by skłonić producenta do poprawy bezpieczeństwa.
Z branżowego punktu widzenia pojawia się jeszcze jeden ciekawy szczegół. Otóż całe 160 milionów dolarów ma opłacić spółka Daimler Truck North America, czyli amerykańska część niemieckiego koncernu Daimler Truck, w Europie znanego znanego głównie z produkcji ciężarowych Mercedesów. Wynika to z faktu, że Niemcy wykupili Western Stara w 2000 roku, czyli kilka lat po premierze omawianej kabiny. Trzeba też podkreślić, że Daimler Truck ostatecznie pozbył się tej kabiny z oferty, na przełomie 2022 oraz 2023 roku wprowadzając nowy model Western Star 47X, o znacznie nowocześniejszym nadwoziu, pochodzącym z marki Freightliner. W Australii doczekał się on nawet tytułu ciężarówki roku, między innymi z uwagi na poprawę bezpieczeństwa (pisałem o tym tutaj). Od razu pojawia się więc pytanie, czy Daimler Truck odwoła się od powyższego wyroku? Zdaniem prawników kierowcy, jest to bardzo możliwe.
Nowy Western Star 47X:
